Starożytny Egipt: policyjny gwizdek sprzed 3500 lat
17 września 2025, 10:33W staroegipskim Achetaton (obecnie Amarna), mieście założonym ok. 1347 roku przed naszą erą przez Echnatona, który zbudował tam swoją stolicę, znaleziono policyjny gwizdek z krowiej kości. Niezwykły artefakt został odkryty w Stone Village, położonej na peryferiach wiosce robotników, a jego istnienie to wsparcie dla poglądu, że miejsce to – ze względu na bliskość królewskich grobowców, przy budowie których pracowali robotnicy – podlegało ścisłej kontroli policyjnej. To pierwszy egipski gwizdek znaleziony w kontekście najwyższej władzy i ważny zabytek, który da specjalistom wgląd w technologie obróbki kości stosowane w II tysiącleciu p.n.e. w państwie faraonów.
Wyjątkowa starożytna figurka z rybackiej sieci
20 września 2016, 08:04Rybak Nikołaj Tarasow nie przypuszczał, że zarzucając sieć w rzece Dudet niedalego swojego domu w Tisul oprócz karpi i linów wyłowi niezwykły zabytek. W sieci Tarasowa znalazła się starożytna figurka wykonana prawdopodobnie przez przedstawicieli kultury Okuniew.
Włochy, a może Ukraina? Skąd pochodzi słynna Wenus z Willendorfu?
28 lutego 2022, 18:08Wenus z Willendorfu, jedno z najważniejszych dzieł sztuki europejskiej, jest wyjątkowe nie tylko z powodu swojego wyglądu, ale również użytego materiału. Rzeźbę wykonano z oolitu, skały osadowej, która nie występuje w pobliżu Willendorfu. Antropolog Gerhard Weber, geolodzy Alexander Lukender i Mathias Harzhauser oraz specjalistka prehistorii Walpurga Anti-Wieser z Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu określili, skąd pochodził materiał, z którego powstała Wenus.
Niezwykła czaszka z Lozanny nie należała do Inków
22 września 2025, 07:44W Kantonalnym Muzeum Archeologii i Historii w Lozannie znajduje się ludzka czaszka, o której sądzono, że należała do przedstawiciela ludu Inków. Przeprowadzone właśnie analizy pokazały, że pierwotna identyfikacja jest błędna, a czaszka jest znacznie bardziej niezwykła, niż wcześniej sądzono. Jej analizy podjęli się niedawno muzealni specjaliści oraz naukowcy z Uniwersytetu w Bernie i Centre Universitaire Romand de Médecine Légale (CURML) w Genewie.
Polscy archeolodzy stworzyli dokumentację jednego z najstarszych kościołów Gruzji
22 września 2016, 06:22Polscy archeolodzy wykonali trójwymiarowe skanowanie pochodzącej z IV w. bazyliki Chabukauri we wschodniej Gruzji.
Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?
16 listopada 2022, 11:00Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.
Neohetycki posąg kobiety rzuca nowe światło na rolę kobiet we wczesnej epoce żelaza
11 sierpnia 2017, 10:40Archeolodzy z University of Toronto odkryli w Turcji pozostałości starożytnego posągu kobiety. Znalezisko, którego dokonano w Tayinat w poliżu granicy z Syrią, może zmienić naszą wiedzę na temat roli kobiet w starożytności.
Kuratorka wyjaśniła tajemnicę egipskiej rzeźby, która nie powinna istnieć
25 kwietnia 2023, 10:19Gdy tylko zobaczyłam tę statuetkę, pomyślałam, że ona nie powinna istnieć, mówi Margaret Maitland, kuratorka starożytnych zbiorów śródziemnomorskich w National Museums Scotland. Zabytek, który zaskoczył Maitland, a który od 150 lat stanowi zagadkę dla egiptologów, przedstawia mężczyznę trzymającego na kolanach dziecko-faraona. Rzeźba pochodzi z czasów XIX Dynastii (1295–1186 p.n.e.).
Fakty do jednej szuflady, muzyka do drugiej
15 listopada 2011, 19:43Siedemdziesięciojednoletni obecnie PM był kiedyś wiolonczelistą, grał ze znaną niemiecką orkiestrą. Przeszedł opryszczkowe zapalenie mózgu, przez co stracił większość wspomnień sprzed 2005 r. Pamięta tylko dwie osoby (brata i opiekuna), umknęły mu wydarzenia dotyczące życia osobistego i zawodowego, zdaje się jednak pamiętać muzykę. Sugeruje to, że fakty i pamięć muzyczna zajmują różne obszary mózgu.
Pojedyncza dawka antybiotyków zmienia mikrobiom nawet na rok
12 listopada 2015, 11:15Dwa randomizowane testy na zdrowych ochotnikach wykazały, że pojedyncza dawka antybiotyków może na całe miesiące zmienić mikrobiom jelit. W niektórych przypadkach zmiana utrzymywała się nawet przez rok. Zmiany takie mogą ułatwić zadanie wielu patogenom, w tym śmiertelnie niebezpiecznemu Clostridium difficile.
